Xác suất suy thoái kinh tế Mỹ
Dựa trên thông tin từ các định chế tài chính
- Yardeni Research (ngày 2/4/2025) nâng nguy cơ “lạm phát đình trệ” (stagflation) lên 45%, cảnh báo về lạm phát cao hơn, suy thoái kinh tế, và gián đoạn chuỗi cung ứng do chính sách thuế quan.
- Goldman Sachs (cũng ngày 2/4/2025) tăng xác suất suy thoái kinh tế Mỹ lên 35%, với lý do tác động tiêu cực từ các yếu tố kinh tế (có thể liên quan đến thuế quan và chính sách thương mại).
- Một số nguồn khác từ đầu năm 2025 (như CNBC Fed Survey ngày 18/3/2025) ghi nhận xác suất suy thoái trung bình khoảng 36%, cao hơn mức 23% hồi tháng 1/2025.
Từ các số liệu này, xác suất suy thoái dao động trong khoảng 35-45% theo các tổ chức uy tín, với mức trung bình có thể ước tính khoảng 40% dựa trên sự đồng thuận gần đây. Tuy nhiên, đây là con số mang tính chủ quan, phụ thuộc vào cách mỗi tổ chức đánh giá dữ liệu và mô hình dự báo.
Các yếu tố gây suy thoái kinh tế Mỹ
Dựa trên các nguồn tin gần đây và bối cảnh kinh tế toàn cầu, dưới đây là các yếu tố chính có thể đang góp phần làm tăng nguy cơ suy thoái tại Mỹ:
- Chính sách thuế quan (Tariffs):
- Được gọi là “quả bóng phá hoại” bởi Yardeni Research, thuế quan do chính quyền Trump áp dụng (34% với hàng Trung Quốc, đang gây lo ngại lớn.
- Tác động: Làm tăng chi phí hàng hóa, gây áp lực lạm phát, giảm sức mua của người tiêu dùng, và ảnh hưởng đến lợi nhuận doanh nghiệp. Goldman Sachs và BNP Paribas cảnh báo nếu chiến tranh thương mại leo thang, suy thoái có thể xảy ra.
- Cắt giảm việc làm và chi tiêu chính phủ (DOGE):
- Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE) dưới sự dẫn dắt của Elon Musk đã cắt giảm khoảng 222.000 việc làm chính phủ và hơn 2.300 hợp đồng (U.S. News, 16/3/2025). Điều này làm giảm chi tiêu công, ảnh hưởng đến tăng trưởng GDP và gây áp lực lên thị trường lao động.
- Tác động: Giảm cầu tiêu dùng và có thể kéo theo cắt giảm việc làm trong khu vực tư nhân.
- Lạm phát dai dẳng:
- Dữ liệu PCE (Personal Consumption Expenditures) ngày 28/3/2025 (theo X) cho thấy Core PCE ở mức 2.7% (ước tính), cao hơn mục tiêu 2% của Fed. Lạm phát vẫn trên mức mong muốn, buộc Fed duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt (lãi suất hiện tại 4.25-4.5%).
- Tác động: Lãi suất cao làm tăng chi phí vay, giảm đầu tư doanh nghiệp và tiêu dùng cá nhân, từ đó làm chậm tăng trưởng kinh tế.
- Suy giảm niềm tin tiêu dùng và doanh nghiệp:
- Theo NBC News (18/3/2025), chỉ số niềm tin người tiêu dùng của Đại học Michigan giảm 10.5% trong tháng 3/2025. Sự không chắc chắn từ thuế quan, cắt giảm việc làm, và chiến tranh thương mại khiến người tiêu dùng và doanh nghiệp “đóng băng” chi tiêu và đầu tư.
- Tác động: Chi tiêu tiêu dùng chiếm 70% GDP Mỹ, nên sự suy giảm này là tín hiệu xấu cho tăng trưởng.
- Thị trường lao động yếu dần:
- Mặc dù tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp (4.1% vào tháng 2/2025 theo Washington Post, 13/3/2025), các đợt sa thải từ khu vực công và nguy cơ từ khu vực tư nhân (do mất hợp đồng chính phủ) có thể đẩy tỷ lệ này tăng lên (Deloitte dự báo vượt 4.5% vào Q3/2025).
- Tác động: Thất nghiệp tăng làm giảm thu nhập hộ gia đình, kéo theo suy giảm cầu nội địa.
- Biến động thị trường tài chính:
- Chỉ số S&P 500 đã rơi vào vùng điều chỉnh (giảm 10% từ đỉnh) vào tháng 3/2025 (Washington Post, 13/3/2025), phản ánh lo ngại về chính sách kinh tế của Trump. Goldman Sachs cũng hạ dự báo S&P 500 cho năm 2025 (CNBC, 18/3/2025).
- Tác động: Giảm giá trị tài sản ảnh hưởng đến tâm lý nhà đầu tư và chi tiêu của các hộ gia đình giàu có.
- Yếu tố bên ngoài:
- Kinh tế toàn cầu suy yếu, đặc biệt là Trung Quốc (đối tác thương mại lớn thứ ba của Mỹ) với khủng hoảng bất động sản và thất nghiệp (BIPR, JHU).
Phân tích tổng hợp
- Xác suất suy thoái: Với mức 40% trung bình từ các dự báo, nguy cơ suy thoái đang ở mức đáng kể nhưng chưa phải chắc chắn. Fed vẫn kỳ vọng một “hạ cánh mềm” (GDP tăng trưởng chậm nhưng không âm), nhưng các yếu tố như thuế quan và cắt giảm chi tiêu có thể đẩy kinh tế vào suy thoái nếu không được kiểm soát.
- Thời điểm tiềm năng: Nếu xảy ra, suy thoái có thể bắt đầu vào cuối 2025 hoặc đầu 2026, khi tác động của thuế quan và cắt giảm việc làm lan tỏa đầy đủ (Deloitte dự báo tăng trưởng việc làm chậm lại từ Q2/2025).
- Kịch bản xấu nhất: Một cuộc chiến thương mại toàn diện hoặc giá dầu tăng vọt có thể đẩy xác suất suy thoái vượt 50%, dẫn đến tăng trưởng GDP âm trong ít nhất hai quý liên tiếp.
Kết luận
Hiện tại, xác suất suy thoái kinh tế Mỹ dao động khoảng 35-45%, với các yếu tố chính là thuế quan, cắt giảm chi tiêu chính phủ, lạm phát cao, và niềm tin suy giảm. Để có dự đoán chính xác hơn, cần theo dõi các chỉ số sắp tới như GDP Q1/2025 (dự báo giảm 1-2% theo Atlanta Fed), báo cáo việc làm tháng 4/2025, và động thái của Fed về lãi suất.
Hồng Quân – Chuyên viên phân tích tài chính và chứng khoán
ĐT/Zalo/Viber/Face: 0989.928.688
Fanpage: Chứng khoán 24h
Email: chungkhoan24h.index@gmail.com
