Đây là phần lợi nhuận mà công ty phân bổ cho mỗi cổ phần thông thường đang được lưu hành trên thị trường. EPS khá quan trọng và được sử dụng như một chỉ số thể hiện khả năng kiếm lợi nhuận của doanh nghiệp. Nhà đầu tư có thể tham khảo thêm Earnging Per Share – EPS / Thu Nhập Trên Vốn Cổ Phần
Tôi muốn nói đến những cách phân tích rập khuôn và cứng nhắc của không nhỏ các nhà đầu tư hiện nay. Những nhà đầu tư thông minh đều luôn học hỏi nhưng buộc phải có cho mình những tiêu chí đánh giá và chọn lựa các khoản đầu tư vô cùng đơn giản mà hữu hiệu – của riêng họ.
Đừng quá coi trọng lợi nhuận ròng của một năm, nếu phải xem xét lợi nhuận ngắn hạn, hãy mở to mắt với những cạm bẫy trong con số thu nhập trên vốn cổ phần
CTCP Tập đoàn Hòa Phát (HPG):
Có một điều đáng lưu tâm là những nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu của Hòa Phát từ cuối những năm 2012 với mức P/E 12-15 lần đến nay đã nhận được hơn 500% lợi nhuận trong khi những cá nhân mua HPG với mức P/E “rẻ bất thường” 7-8 lần hiện tại sẽ khó có thể đạt được mức lợi nhuận tương tự.
Điều này có thể giải thích do con số lợi nhuận ảm đạm (994 tỷ – giảm 20%) năm 2012 của HPG đã bị thị trường quá chú trọng & bi quan trong khi đó mức lợi nhuận kỷ lục (6602 tỷ – tăng 91%) của năm 2016 lại được thị trường kỳ vọng quá mức mặc cho những dấu hiệu về bức tranh lớn ngành bất động sản – xây dựng và cạnh tranh mở rộng công suất từ đối thủ.
CTCP Hoàng Anh Gia Lai (HAG):
Sau khi phát hành BCTC giữa niên độ 2017, cổ phiếu HAG đã tăng hơn 20% sau khi các cá nhân mê muội và các nhà đầu cơ đã mua vào mạnh mẽ, thể hiện kỳ vọng vào sự phục hồi bất ngờ từ doanh nghiệp này.
Tuy nhiên, nếu chúng ta nhìn sâu hơn một chút, không khó để nhận thấy rằng “toàn bộ” lợi nhuận của HAG đến từ doanh thu tài chính – vốn không phải hoạt động cốt lõi và rất dễ bị chi phối bởi các thủ thuật kế toán. Nếu loại trừ thu nhập tài chính bất thường này đi, lợi nhuận gộp của HAG khi đó không đủ để chi trả dòng lãi vay và chi phí duy trì hội sở của công ty thường kỳ..
Trong trường hợp đầu tiên, nhà đầu tư nên giảm sự tập trung vào lợi nhuận năm gần nhất và nhìn rộng ra hơn về bức tranh lớn của ngành cũng như chu kỳ nền kinh tế để ra quyết định chính xác. Còn trong trường hợp thứ hai, sự lười nhác có thể gây hậu quả nghiêm trọng nếu nhà đầu tư không tự đặt câu hỏi về hoạt động cốt lõi và loại trừ đi những thu nhập bất thường từ tài chính, bán tài sản hoặc đánh giá lại tài sản mà các doanh nghiệp ma mãnh thường dùng.
Cũng chỉ mới được xây dựng khoảng 10 năm kể từ giai đoạn 2009 – 2010. Phổ biến làm sao khi hầu hết các khuyến nghị cổ phiếu hiện nay đang được các analysts cập nhật hằng quý về lợi nhuận doanh nghiệp – thậm chí thay đổi các mô hình dự phóng và định giá cổ phiếu liên tục hệt như một “nhà khoa học vật lý lượng tử” điều chỉnh mô hình của họ.
Như vậy, câu hỏi được đặt ra là làm cách nào để có được một mốc EPS tương đối chính xác để đo lường? Một sự cẩn trọng cần thiết đã được Graham đề xuất:
(1) Những analysts cổ điển ngày ấy sử dụng con số trung bình lợi nhuận của nhiều năm (average/normalized earnings) – có thể từ 5 đến 7 năm – với những công ty chu kỳ để có được con số earning power tương đối hợp lý về tình hình của doanh nghiệp. Tư duy về một chuỗi thời gian này đã giúp chúng tôi đáng kể trong việc xác định những cơ hội đầu tư rẻ trước thị trường một khoảng thời gian dài.
(2) Đối với các công ty tăng trưởng đều như tiêu dùng/bán lẻ, việc sử dụng con số trung bình sẽ không hợp lý mà thay vào đó Graham đề xuất tính toán tốc độ tăng trưởng một cách hợp lý bằng việc lấy trung bình lợi nhuận 03 năm gần nhất để so với trung bình lợi nhuận của 10 năm trước. Ông sẽ chấp nhận trả giá với một mức số nhân (cap rate) tương đối cao cho các cổ phiếu mà tốc độ tăng trưởng lợi nhuận này cao hơn hoặc xấp xỉ tốc độ tăng trưởng tương ứng của tài sản và vốn chủ sở hữu (book value).
Song Graham cũng cảnh báo rằng nhà đầu tư không thể bỏ qua việc đánh giá định tính (qualitative analysis) về triển vọng của doanh nghiệp sao cho ít nhất cũng phải tăng trưởng so với lợi nhuận hiện tại trong một khoảng thời gian tương đối – điều mà học trò ông sau này là Buffett đã làm rất tốt nhờ vào sự kết hợp với phương pháp của huyền thoại Phillip A.Fisher.
Trong mọi lĩnh vực, có rất nhiều thứ cần học, nhưng thực chất có một nguyên tắc là “Không cần nhiều, chỉ cần chuẩn”, hãy theo đuổi một niềm tin duy nhất và cải thiện nó, làm theo rồi tự hình thành lối suy nghĩ của riêng mình.
Cách học thực sự đúng đắn là cách bạn khơi lại bản chất gốc rễ của vấn đề dựa vào chính tư duy của mình. Ngày nay với môi trường mạng lưới thông tin bao phủ, tất cả những gì được truyền đạt đều xuất phát từ kinh nghiệm từ xa xưa được đúc kết lại, song lại được học hỏi theo khuôn mẫu sẵn có.
Bản chất của Lẽ tự nhiên lại nằm ở Sự thay đổi. Chính vì vậy, mọi sự học hỏi là đáng quý nhưng cần phải nhận thức được tính hợp lý của hoàn cảnh hiện tại và tránh mọi sự máy móc rập khuôn khi tiếp thu các kiến thức quý giá..
“Dù bạn có thông minh hay có nỗ lực thế nào đi nữa thì bạn cũng không thể tìm ra tương lai một cách chính xác.”
Tham khảo:
– Newslettervietnam/ The Intelligent Investor – Benjamin Graham, 1949
– Saga
